Empedokles

Empedokles, MÖ 492-432 yılları arasında yaşamış Sicilyalı bir düşünürdür.

Empedokles’e göre madde su, hava, ateş ve toprak olmak üzere (dört öge düşüncesi) dört elementten oluşuyordu. Evrendeki tüm maddeler,  bu dört elementin farklı oranlarda birleşmesinden mmeydana geliyordu. Empedokles; maddeleri bir arada tutan etkenin sevgi, ayrı tutan etkenin de nefret olduğunu ileri sürüyordu. Böylelikle Empedokles; taneciklerin birbirini çekmesini sevgi, itmesini de nefret duygusuna bağlıyordu.

Democritus

Democritus, MÖ 470-361 yılları arasında yaşamış bir düşünürdür. Yunanlı düşünür olan Democritus, maddenin atomos (atom) adı verilen çok küçük parçacıklardan oluştuğunu savunuyordu.

 Democritus, maddelerin farklı özelliklerde olmasının nedenini bu maddelerin farklı atomlardan oluşmasına bağlıyordu.

Aristo (Aristoteles)

Aristo MÖ 384-322 yılları arasında yaşamıştır. Empedokles’in  dört element düşüncesinin etkisinde  kalmıştır. Dört element düşüncesini geliştirmiştir. Evrende toprak, hava, su ve ateş farklı oranlarda birleşerek farklı maddelerin oluşmasına neden olmuştur. Aristo’ya göre, ateş elementinin kuru-sıcak, hava elementinin sıcak ıslak su elementinin soğuk-ıslak, toprak elementinin kuru soğuk  gibi  özellikleri vardır. 

Aristo’ya göre her bir element, diğer üç elemente dönüşebiliyordu. Aristo’nun dört element düşüncesi ve Antik Çağ’da ortaya çıkan diğer düşünceler, bilimsel temelden uzak felsefi bir görüşe dayanıyordu.

Câbir bin Hayyan

Câbir bin Hayyan (Görsel 1.1.13), kimya laboratuvarını ilk defa kurarak  ve doğadaki maddeleri saflaştırarak elementleri ve bileşikleri elde etmeye çalışmıştır. Kimyada günümüzde de kullanılan bazı yöntemleri ortaya koymuş, deneylerde kullanılan bazı araç gereçleri tasarlamıştır. Hayyan döneminin en büyük akıllarından biridir ve Simyanın Babası olarak bilinir.

Laboratuvarda uygulanan damıtma, süblimleştirme, kristallendirme ve buharlaştırma gibi kimyasal teknikleri keşfederek ve geliştirerek kimya bilimine kazandırmıştır. Damıtma işleminde kullanılan imbiği tasarlamıştır. Altın ve platin gibi soy metalleri çözen kral suyunu (3 hacim hidroklorik asit ve 1 hacim nitrik asit) keşfetmiştir. Yunanlı düşünürlerin aksine atomun parçalanabileceğini ileri sürmüştür. Asetik asit, sitrik asit, tartarik asit, arsenik tozu gibi maddelerin keşfini yapmıştır. Baz kavramını kimyaya kazandırmıştır.

Ebubekir er-Razi

Ebubekir er-Razi İranlı hekim ve filozoftur. Kimya bilgisini tıp alanında kullanmıştır. İlaçların insan vücudundaki etkisini araştırmış ve hastalığın nasıl tedavi edildiğini gözlemlemiştir. Kroze ve fırın gibi laboratuvar araçlarını geliştirmiş, kostik sodayı ve gliserini keşfetmiştir. Karıncaları damıtarak formik asit elde etmiştir. Çalışmalarında kullandığı bazı araç gereçler; balon, spatula, beher, kum ve su banyoları ile süzgeçtir.

Robert Boyle

Robert Boyle (Rabırt Boyl), kimya ve fizik alanında birçok çalışma yapmış ve eserler vermiş bir bilim insanıdır. Robert Boyle’un en önemli eseri “Kuşkucu Kimyager” adlı kitabıdır. Robert Boyle, elementin “kendinden daha basit maddelere ayrıştırılamayan saf madde” olduğunu ileri sürerek Aristo’nun 2000 yıllık dört element düşüncesine son vermiştir. 

Gazlar üzerine yaptığı çalışmalarda gazların basıncı ile hacmi arasındaki ilişkiyi açıklamıştır. Sabit  sıcaklıkta miktarı değişmeyen bir gazın basıncı ile hacminin çarpımının sabit olduğunu tespit etmiştir. Ayrıca Robert Boyle, yanma olayında havanın rolünü belirtmiştir.

Antoine Lavoisier

Fransız bilim insanı Antoine Lavoisier, oksijen ile metallerin tepkimesinden oluşan yanma olayını izah etmiştir. Deneyde içi hava dolu cam balona bir miktar kalay metali koyup balonun ağzını kapattıktan sonra tartmış ve sonucu not etmiştir. 

Cam balonu ısttığında beyaz bir toz oluştuğunu gözlemlemiş, tekrar tarttığında kütlesinin değişmediğini görmüştür. Yaptığı bu deney sonucunda “Kütle-nin Korunumu Kanunu”nu bulmuştur. 

Lavoisier, havada bulunan oksijenin yanan bir madde ile etkileşerek yanmayı gerçekleştirdiğini ve böylece metal oksitlerin oluştuğunu açıklamıştır.

Michael Faraday (1791-1867)

Elektriğin pratik kullanımını geliştirdi. Elektromanyetizma ve elektrokimya araştırmaları sırasında Faraday, elektromanyetik indüksiyon ve elektrolizin prensiplerini keşfetti. Bunsen bekininin ilk biçimini ve elektromanyetik devir makineleri icat etti.

Marie Curie (1867-1934)

Radyoaktivite ve radyumu keşfetti. Çifte Nobel ödüllü Polonyalı-Fransız Curie, radyumu keşfetti ve bundan yayılan radyoaktiviteyi inceledi. Çok bu yönü bilimese de Atomu igerçek olarak parçalayan kişidir.

Joseph Priestley (1733-1804)

Oksijeni keşfetti. İngiliz Priestley, oksijenin de dahil olduğu pek çok “havayı” (gazları) yalıttı ya da kendi tabiriyle “deflojistike” etti.

John Dalton (1766-1844)

Atomik teoriyi geliştirdi. Dalton, elementlerin boyut ve kütle olarak farklılık gösterdiklerini açıklayan teoriyi sundu ve göreceli atomik ağırlıkların ilkel bir tablosunu çıkardı.

Humphry Davy (1778-1829)

Sodyum ve Potasyumu keşfetti. Elektroliz alanında öncü olan Kernevek Davy, birkaç yeni bor metalleri ve elementleri keşfetti. Bunlar arasında sodyum, potasyum, magnezyum, bor, ve baryum bulunuyor.

 Dmitri Mendeleev (1834-1907)

Periyodik yasayı ve periyodik tabloyu formüle etti. Tüm bilinen kimyasal elementler atomik ağırlık sırasına göre dizildiklerinde, periyodik tablosundaki element gruplarının her biri dahilinde yinelenen örnekleri keşfetti.

Alice Augusta Ball

Afrikalı-Amerikalı bir bilim insanı olan Alice Augusta Ball, 1894 yılında Washington’da doğdu. Orta sınıf bir ailesi vardı ve hem anne babası hem de büyükbabalarından biri fotoğrafçıydı. O zamanlarda, fotoğrafları yıkamak ve basmak kimyasal olarak karmaşık bir süreci ob gerektiriyordu. Alice, çocukluğu boyunca ebeveynlerinin bir şeyleri karıştırıp işlemlerden geçirdiğini gördü ve belki de onun kimyaya duyduğu ilgi buradan geldi. Yıllar sonra kava bitkisi üzerine yazdığı tez, Dr. Harry Hollman’ın dikkatini çekti ve birlikte çalışmaya başladılar. Balt, Hollman’a çalışmalarında yardım etti ve cüzzam tedavisi için kullanılan şolmogra yağının daha kolay enjekte edilmesi ve emilmesi için, onu kimyasal olarak değiştirip suda çözünebilir bir hâle getirmenin bir yöntemini buldu. Bu yöntemin başarısı, ilk kez hastaların hastaneden taburcu edilmesi ve ailelerine geri dönmesine izin verilmesiyle sonuçlandı. Ama Alice Ball, elde ettiği sonuçları yayımlayamadan 1916 yılında hayatını kaybetti. Ama yaptığı keşif için ona hakkı teslim edilmedi ve bu keşif ondan çalındı ta ki 1922 yılındaki bir yayında Hollman bu durumu düzeltene ve Ball’a hakkını teslim edene kadar. Ama sonra, Hawaii Üniversitesindeki arşivciler ve kütüphaneciler onun okul arşivlerindeki çalışmalarını arayıp buluncaya dek Ball’un başarısı yine unutuldu.

Aziz Sancar (1946-Günümüz)

1997 yılından beri Amerika Birleşik Devletleri Kuzey Karolina Üniversitesi, Chapel Hill’de Biyokimya ve Biyofizik Bölümü’nde profesör olarak görev yapıyor. ABD Ulusal Bilimler Akademisi’ne seçilen ilk ABD’li Türk olarak tanındı. Hücrelerin hasar gören DNA’ları nasıl onardığını ve genetik bilgisini koruduğunu haritalandıran araştırmaları sayesinde 2015 Nobel Kimya Ödülü’nü kazandı.

Diğer sayamadığımız onlarla büyük kimyacılarımız;

Kimyager (Kimya bilimci), Üniversitelerin Fen Fakülteleri’nin Kimya Lisans Bölümlerinden mezun olan; organik kimya, anorganik kimya, analitik kimya, biyokimya, fizikokimya gibi kimya bilimi konularında ileri düzeyde eğitim alan kimya bilimcilerdir. Araştırma geliştirme, kalite kontrol, kalite güvence, üretim, teknik yönetim, sorumlu müdürlük başlıca çalışma sahalarıdır.

Eski İngiltere Başbakanı Margaret Thatcher, Eczacıbaşı’nın kurucusu Nejat Eczacıbaşı, Alfred Nobel, Robert Boyle, Louis Pasteur, Linus Pauling, Türkiye’den ve dünyadan bazı ünlü kimyagerlerdir.

Çoğu ilaç ve kimyasalı, bulan, sentezleyen ve üreten diğer ünlü kimyagerlerden bazıları şunlardır;

A

Emil Abderhalden, (1877–1950), İsviçreli kimyager
Richard Abegg, (1869–1910), Alman Kimyager
Peter Agre, (1949-), Amerikalı Kimyager ve Doktor, 2003 Nobel Kimya Ödülü
Arthur Aikin, (1773–1855), İngiliz Kimyager ve minarolojist
Johan August Arfwedson, (1792–1841), İsveçli Kimyager
David Anthony Alberola, (1859–1927), Amerikalı Kimyager ve Fizikçi
Amedeo Avogadro, (1776–1856), İtalyan Fizikçi ve Kimyager
Salim Ali, Hintli

B

Neil Bartlett, (born 1932), İngiliz Kimyager
Sir Derek Barton, (1918–1998), 1969 Nobel Kimya Ödülü
Antoine Baum, (1728–1804), Fransız Kimyager
Claude Louis Berthollet, (1748–1822), Fransız Kimyager
Jöns Jakob Berzelius, (1779–1848), İsveçli Kimyager
Joseph Black, (1728–1799), Kimyager
Carl Bosch, (1872–1940), Alman Kimyager
Robert Boyle, (1627–1691), İrlandalı Kimyager
Johannes Nicolaus Brønsted, (1879–1947), Danimarkalı Kimyager
Henri Braconnot, (1780–1855), Fransız Kimyager ve Eczacı
Robert Wilhelm Bunsen, (1811–1899), Alman Mucit ve Kimyager
Eduard Buchner, (1860–1917), 1907 Nobel Kimya Ödülü

C

Melvin Calvin, (1911–1997), Amerikalı Kimyager, 1961 Nobel Kimya Ödülü
Georg Ludwig Carius, (1829–1875), Alman Kimyager
Heinrich Caro, (1834–1910), Alman Kimyager
Wallace Carothers, (1896–1937), Amerikalı Kimyager
Henry Cavendish (1731–1810), İngiliz Kimyager
Yves Chauvin (d. 1930), 2005 Nobel Kimya Ödülü
Elias James Corey (d. 1928), Amerikalı Organik Kimyacı 1990 Nobel Kimya Ödülü
Marie Curie (1867–1934), Fizikçi ve Kimyager 1903 Nobel Fizik Ödülü
Pierre Curie (1859–1906), 1903 Nobel Fizik Ödülü
Robert Curl (d. 1933), winner of 1996 Nobel Kimya Ödülü
Theodor Curtius, (1857–1928), Alman Kimyager

D

John Dalton (1766–1844), Fizikçi ve Kimyacı
Carl Peter Henrik Dam (1895–1976), Danimarkalı Biyokimyacı 1943 Nobel Tıp ve Fizyoloji Ödülü
Humphry Davy (1778–1829)
Peter Debye (1884–1966)
Sir James Dewar, (1842–1923)
Otto Diels, (1876–1954), Alman Kimyager, 1950 Nobel Kimya Ödülü
Edward Doisy, (born 1893), Amerikalı biyokimyacı,1943 Nobel Tıp ve Fizyoloji Ödülü
Davorin Dolar, (1921-2005), Kimyager
Emmanuel Dongala, Kimyager
Jean Baptiste Dumas, (1800–1884), Fransız Kimyager

E

Hans von Euler-Chelpin (1873–1964), İsveçli Kimyager, 1929 Nobel Kimya Ödülü

F

Michael Faraday (1791–1867), scientist
Hermann Emil Fischer (1852–1919),
Franz Joseph Emil Fischer
Ernst Gottfried Fischer (1754–1831), Alman Kimyager
Hans Fischer (1881–1945), Alman Kimyager, 1930 Nobel Ödülü
Nicolas_Flamel, Fransız Kimyager
Rosalind Franklin (1920–1958), İngiliz Kimyager
Carl Remigius Fresenius (1818–1897), Alman Kimyager
Wilhelm Fresenius (1913–2004), Alman Kimyager
Alexander Naumovich Frumkin, (1895–1976), ElektroKimyager

G
Johan Gadolin, (1760–1852), Finli Kimyager
Victor Goldschmidt, (1888–1947) Modern Jeokimyanın Babası
Ljubo Golic, (born 1932), Kimyager.
Thomas Graham, (1805–1869)
William Hardin Graham ???
Francois Auguste Victor Grignard, (1871–1935), 1912 Nobel Kimya Ödülü
Robert H. Grubbs, (born 1942), 2005 Nobel Kimya Ödülü

H

Fritz Haber, (1868–1934)
Otto Hahn, (1879–1968)
John Haldane,(1860–1936), İngiliz Biyokimyager
Odd Hassel, (1897–1981), Norwegian Kimyager 1969 Nobel Kimya Ödülü
Charles Hatchett, (1765–1847), İngiliz Kimyager Niobiumun mucidi
Clayton Heathcock, Amerikalı Kimyager
Dudley R. Herschbach, (1932-), Amerikalı Kimyager, 1986 Nobel Kimya Ödülü
Robert Havemann, (1910–1982), Kimyager.
George de Hevesy, (1885–1966), Kimyager, recipient of the Nobel Kimya Ödülü 1943
J. H. van ‘t Hoff, (1852–1911), Dutch physical Kimyager, 1901 Nobel Kimya Ödülü
Friedrich Hoffmann, (1660–1742), physician and Kimyager
Roald Hoffmann, (born 1937), Polish-born Amerikalı Kimyager, 1981 Nobel Kimya Ödülü
August Wilhelm von Hofmann, (1818–1892) Alman Organik Kimyacı
Jaroslav Heyrovsky, (1890–1967), Czech Kimyager, 1959 Nobel Kimya Ödülü
Gerhard Herzberg, (1904–1999), Alman-Canadian Kimyager, 1971 Nobel Kimya Ödülü

I

Sir Christopher Kelk Ingold (1893–1970), İngiliz Kimyager

J

Frederic Joliot-Curie (1900–1958), Fransız Kimyager ve fizikçi
Irène Joliot-Curie (1897–1956), Fransız Kimyager ve fizikçi

K

Paul Karrer, (1889–1971), 1937 Nobel Kimya Ödülü
Karl Wilhelm Gottlob Kastner (1783–1857)
Friedrich August Kekulé von Stradonitz, (1829–1896), Alman Kimyager
Emil Knoevenagel, (1865–1921)
Adolph Wilhelm Hermann Kolbe, (1818–1884)
Izaak Kolthoff, (1894–1993) Analitikl Kimyanın Babası
Aleksandra Kornhauser, (born 1926), Kimyager.
Harold Kroto, (born 1939), İngiliz Kimyager, 1996 Nobel Kimya Ödülü
Richard Kuhn (1900–1967), 1938 Nobel Ödülü

L

Irving Langmuir, (1881–1957), Kimyager, Fizikçi
Antoine Lavoisier, (1743–1794), Fransız Öncü Kimyager
Eun Lee, (born 1946), Koreli Organik Kimyacı
Yuan T. Lee, (born 1936), 1986 Nobel Kimya Ödülü
Janez Levec, (born 1943), Kimyager.
Primo Levi, (1919–1987), resistance fighter, Kimyager ve Romancı
Gilbert N. Lewis, (1875–1946), Amerikalı Kimyager
Joseph Lister, 1st Baron Lister, (1827–1912), İngiliz Cerrah
Henri Louis le Chatelier, (1850–1936)
Willard Libby (1908–1980), Amerikalı Kimyager,1960 Nobel Kimya Ödülü
Justus von Liebig, (1803–1873), Alman Mucit
Christopher Longuet-Higgens, İngiliz Kimyager
Martin Lowry, (1874–1936), İngiliz Kimyager

M

Vladimir Vasilevich Markovnikov, (1838–1904)
Lise Meitner, (1878–1968), Fizikçi
Dmitri Ivanovich Mendeleev, (1834–1907), Kimyager, Periyodik Tablo ve Elemetlerin Mucidi
John Mercer, (1791–1866), Kimyager ve sanayici
Robert Bruce Merrifield, (1921–2006), Katı Faz Kimyageri
Lothar Meyer, (1830–1895)
Viktor Meyer, (1848–1897),
Kurt Heinrich Meyer
Stanley Miller (born 1930), Amerikalı Kimyager
Luis E. Miramontes (1925–2004),
William A. Mitchell, (1911–2004),
Alexander Mitscherlic, (1836–1918), Kimyager
Jacques Monod, (1910–1976), Biyokimyacı, Nobel Tıp ve Fizyoloji Ödülü 1965
Peter Moore (born 1939), Amerikalı biokimyacı,
Henry Gwyn Jeffreys Moseley (1887-1915), İngiliz Fizikçi
Robert S. Mulliken, (1896–1986), Amerikalı Fizikçi, Kimyager

N

Robert Nalbandyan, (1937–2002), Ermeni protein kimyacısı
Isaac Newton, (1642–1727), Bilimci ve Kimyager
Kyriacos Costa Nicolaou, Amerikalı Kimyager
Alfred Nobel, İsveçli Kimyager

O

George Andrew Olah, (born 1927), 1994 Nobel Kimya Ödülü
Lars Onsager, (1903–1976), physical Kimyager, 1968 Nobel Kimya Ödülü
Wilhelm Ostwald, (1853–1932), 1909 Nobel Kimya Ödülü

P

Paracelsus, (1493–1541), alchemist
Rudolph Pariser, (born 1923), theorik ve organik kimyacı
Robert G. Parr, (born 1921), theorik kimyacı
Louis Pasteur, (1822–1895), Fransız BiyoKimyager
Linus Pauling, (1901–1994), Nobel Barış ve Kimya Ödülü
William Perkin, (1838–1907) İngiliz Organik Kimyacı ve Boyanın Mucidi
John A. Pople, (1925–2004), Teorik Kimyacı, 1998 Nobel Kimya Ödülü
Roy J. Plunkett, (1910–1994), Teflonun Mucidi
Fritz Pregl, (1869–1930), Kimyager, Nobel Kimya Ödülü 1923.
Vladimir Prelog, (1906–1998), 1975 Nobel Kimya Ödülü
Joseph Priestley, (1733–1804)
Ilya Prigogine, (1917–2003), 1977 Nobel Kimya Ödülü
John Charles Polanyi, (born 1929), Kanadalı Kimyager, Nobel Kimya Ödülü 1986.

Q

Ğilem Qamay (1901–1970), Sovyet Kimyager

R

William Ramsay, (born 1852), İrlandalı Kimyager
Henry Rapoport, Amerikalı Kimyager, UC Berkeley
Rhazes (Razi), (865–925)
Marij Rebek, Kimyager.
Henri Victor Regnault (1810–1878), Fransız Kimyager ve Fizikçi
Tadeus Reichstein, (1897–1996), Kimyager, 1950 Nobel Tıp ve Fizyoloji Ödülü
Stuart A. Rice, (born 1932), Fizikokimyacı
Ellen Swallow Richards, (1842–1911), Endüstriyel ve Çevre Kimyageri
Jeremias Benjamin Richter (1762–1807), Alman Kimyager.
H. M. Rouell, (1718–1779)
Leopold Ruzicka, (1887–1976), 1939 Nobel Kimya Ödülü

S

Paul Sabatier, (1854–1941), 1912 Nobel Kimya Ödülü
Maks Samec, (1844–1889), Sloven Kimyager.
Carl Wilhelm Scheele, (1742–1786), İsveçli 18.yy Kimyager, temel elementlerin mucidi
Stuart L. Schreiber, (born 1956), Amerikalı Kimyager, kimyasal biyoplojinin öncüsü
Richard R. Schrock, (born 1945), 2005 Nobel Kimya Ödülü
Glenn T. Seaborg, (1912–1999), 1951 Nobel Kimya Ödülü
Nils Gabriel Sefström, (1787–1845), Kimyager.
Francesco Selmi, (1817–1881), Italyan Kimyager.
Nikolay Nikolayevich Semyonov, (1896–1986), Fizikçi ve Kimyager, 1956 Nobel Kimya Ödülü
Israel Shahak, (1933–2001)
K. Barry Sharpless, (born 1941), 2001 Nobel Kimya Ödülü
Peter Schultz, Amerikalı Kimyager
Oktay Sinanoglu, (born 1935), Türk Kimyager ve Kimya Mühendisi Teorik Kimyanın Öncüsü
S.P.L. Sørensen, (1868–1939), Danimarkalı Kimyager
Frederick Soddy, (1877–1956), İngiliz Kimyager, 1921 Nobel Kimya Ödülü
Wendell Meredith Stanley, (1904–1971), 1946 Nobel Kimya Ödülü
Branko Stanovnik, (born 1938), Kimyager.
Hermann Staudinger, (1881–1965), Polimer Kimyacısı, 1953 Nobel Kimya Ödülü
Alfred Stock, (1876–1946)
Daston Stocholm, (1884–1971), 1926 Nobel Kimya Ödülü
Fraser Stoddart, (born 1945), Scottish Kimyager, a
Gilbert Stork

T
Richard Taylor, (1965-), Professor of Organic Kimyagerry, University of York.
Henry Taube, (born 1915), 1983 Nobel Kimya Ödülü
Miha Tisler, (born 1926), Kimyager.

U

Harold Clayton Urey (1893–1981), 1934 Nobel Kimya Ödülü.

V

Lauri Vaska, (born 1925), Estonian/Amerikalı Kimyager.
Artturi Ilmari Virtanen, (1895–1973), Kimyager, Nobel Prize laureate
Alessandro Volta, (1745–1827), electroKimyager, Invented the Voltaic Cell

W

Johannes Diderik van der Waals, (1837–1923)
John Ernest Walker
Alfred Werner, (1866–1919), 1913 Nobel Kimya Ödülü
George Whitesides, Amerikalı Kimyager
Heinrich Otto Wieland (1877–1957) Alman Kimyager 1927 Nobel Kimya Ödülü
Harvey W. Wiley, (1844–1930), US Kimyager, Pure food & drug advocate
Sir Geoffrey Wilkinson, (1921–1996), 1973 Nobel Kimya Ödülü
Friedrich Woehler, (1800–1882), Alman Kimyager
William Hyde Wollaston, (1766–1828), İngiliz Kimyager
Robert B. Woodward (1917–1979), 1965 Nobel Kimya Ödülü
Kurt Wüthrich, (born 1938), 2002 Nobel Kimya Ödülü
Charles-Adolphe Wurtz, (1817–1884)

X

Xiaoliang Sunney Xie (d. 1962), Çinli Kimyager

Y

Sabir Yunusov (1909–1995), Sovyet Kimyager (alkaloids)

Z

Ahmed H. Zewail (d. 1946), Mısırlı, 1999 Nobel Kimya Ödülü